SPInKa@SCI
Szkolny Punkt Informacji i Kariery
Analiza finansowa
Kiedy masz już pomysł na biznes, wiesz czym ma zajmować się twoja firma, powinieneś usiąść i sporządzić kosztorys przedsięwzięcia – zaplanować jakie sprzęty i wyposażenie jest Ci potrzebne na początek, czy musisz zakupić jakieś towary lub materiały oraz jakie koszty np. wynajmu biura, ubezpieczenia, obsługi księgowej, będziesz ponosił co miesiąc. Z drugiej strony musisz też przewidzieć jakie przychody będzie generowało twoje przedsiębiorstwo. W ten sposób ustalisz ile środków jest Ci potrzebnych do prowadzenia firmy i dowiesz się czy planowana działalność będzie opłacalna, czyli przeprowadzisz wewnętrzną analizę finansową.
Opłacalność działalności
Na początek powinieneś zadać sobie pytanie – czy planowana przez ciebie działalność będzie opłacalna? Koniecznie powinieneś to sprawdzić jeszcze przed uruchomieniem firmy, a nie na etapie, gdy podejmiesz zobowiązania, z których nie będziesz mógł się wywiązać. Najprostszym rozwiązaniem jest obliczenie planowanego miesięcznego dochodu z prowadzonej działalności, czyli nadwyżki przychodów nad kosztami ich uzyskania:
Dochód = Przychody – Koszty
Przychody – to wartość wpływów pieniężnych, które przedsiębiorca otrzymuje ze sprzedaży produktów lub usług.
Koszty – to wartość wszystkich wydatków związanych z prowadzoną działalnością.
Dochód wyliczony przy pomocy powyższego wzoru to nic innego jak zysk brutto (przed potrąceniem podatku) z prowadzonej działalności. Tymczasem podstawowym celem każdego przedsiębiorstwa jest wypracowywanie nadwyżek finansowych.
Trzeba pamiętać o tym, że nie każda firma będzie generować zyski od pierwszego miesiąca działalności, a koszty mogą być wyższe niż przychody, zwłaszcza na początkowym etapie rozwoju firmy, do momentu osiągnięcia progu rentowności.
Próg rentowności
Jest to moment, w którym firma osiąga przychody ze sprzedaży równe całkowitym kosztom prowadzonej działalności. Jak obliczyć próg rentowności? Do dalszych wyjaśnień potrzebne jest wprowadzenie pojęć – koszty stałe i koszty zmienne.
Koszty stałe (Ks) – są to koszty występujące niezależnie od wielkości sprzedaży, w małych przedsiębiorstwach, zaliczają się do nich najczęściej: koszty wynajmu biura, koszty telefonów i Internetu, koszty zatrudnienia pracowników, koszty zużycia sprzętów i materiałów do celów prowadzenia biura, koszty ubezpieczeń, koszty usług księgowych.
Koszty zmienne (Kz) – są powiązane z produkcją i sprzedażą towarów i usług, takie jak np. koszty opakowań, materiałów zużytych do produkcji, koszty transportu, koszty zużycia maszyn i narzędzi, koszty mediów (np. woda, prąd, gaz) zużytych do produkcji/wytworzenia produktów lub usług. Do celów kalkulacji, najwygodniej będzie określić koszt zmienny jednostkowy (Kzj), który oblicza się dzieląc całkowite koszty zmienne na liczbę jednostek sprzedanych/wyprodukowanych produktów lub usług.
Próg rentowności obliczamy, korzystając ze wzoru:
$$Próg\ rentowności = {Koszty\ stałe \over Cena\ sprzedaży\ produktu/usługi\ – Koszt\ zmienny\ jednostkowy}$$
Przykład
Piotr otworzył firmę „Koszulkowo”, która produkuje i sprzedaje koszulki.
Miesięczne koszty stałe przedsiębiorstwa to:
- rata leasingowa za maszynę do produkcji koszulek: 1300,00 zł,
- koszty obsługi księgowej: 150,00 zł,
- koszty prądu i wody: 150,00 zł,
- koszty ubezpieczenia działalności: 400,00 zł.
Koszty stałe razem: 2000,00 zł
Piotr posiada własne pomieszczenie, w którym odbywa się produkcja.
Koszty zmienne, jakie ponosi firma to koszty zakupu nici przędzalniczej, koszty barwników, koszty eksploatacji maszyny oraz koszty zużycia prądu. Piotr wyliczył, że przeciętnie koszty zmienne wyniosą ok. 12 zł na sztukę. Po zbadaniu rynku okazało się, że cena jednostkowa, po której będzie można sprzedać koszulkę wynosi 14 zł. Zatem próg rentowności wyniesie:
2000,00 zł (Koszty stałe) / (14 (cena sprzedaży) – 12 (koszt zmienny jednostkowy)) = 2000/2 = 1000
Uzyskany wynik oznacza, że Piotr musi sprzedać minimum 1000 koszulek, aby zacząć zarabiać na prowadzonej działalności.
Próg rentowności określa zatem moment, w którym działalność zaczyna przynosić zysk. Jest to podstawowe narzędzie, którego powinien używać przedsiębiorca do planowania wielkości sprzedaży produktów lub usług. Oczywiście podczas prowadzenia działalności ciągłym zmianom ulegać będą zarówno cena produktu/usługi, jak i koszty stałe oraz zmienne.
Płynność finansowa
Drugim kluczowym narzędziem, które powinien na bieżąco wykorzystywać mały przedsiębiorca, jest plan płynności finansowej. Wiele firm kończy swoją działalność nie z powodu złego modelu biznesowego, lecz z powodu utraty płynności finansowej i niewypłacalności. Dlatego też warto prowadzić na własne potrzeby plan płynności finansowej z wyprzedzeniem na co najmniej 3 miesiące naprzód, a co miesiąc dokonywać jego aktualizacji w konkretnym punkcie czasu – np. w pierwszym lub ostatnim dniu miesiąca.
| Pozycja | 01.06.2019r. | 01.07.2019r. | 01.08.2019r. |
|---|---|---|---|
| I. Stan środków pieniężnych, w tym: | 25.000,00 | 6.855,00 | 10.760,00 |
| stan konta bankowego: | 20.000,00 | 6.000,00 | 10.600,00 |
| stan gotówki w kasie: | 5.000,00 | 855,00 | 160,00 |
| II. Wpływy, w tym: | 12.005,00 | 20.005,00 | 14.060,00 |
| wpływy ze sprzedaży: | 12.000,00 | 14.000,00 | 14.000,00 |
| wpływy finansowe: | 5,00 | 5,00 | 60,00 |
| inne wpływy: | 0,00 | 6.000,00 | 0,00 |
| III. Wydatki, w tym: | 30.150,00 | 16.100,00 | 17.700,00 |
| wydatki osobowe: | 6.500,00 | 10.000,00 | 11.000,00 |
| wydatki na materiały: | 550,00 | 600,00 | 700,00 |
| podatki: | 3.100,00 | 3.200,00 | 3.200,00 |
| wydatki finansowe: | 0,00 | 2.300,00 | 800,00 |
| wydatki inwestycyjne: | 20.000,00 | 0,00 | 0,00 |
| inne wydatki: | 0,00 | 0,00 | 200,00 |
| IV. Nadwyżka (niedobór) (I + II – III) | 6.855,00 | 10.760,00 | 7.120,00 |
Powyższy wzór zawiera przykładowe pozycje, a taki plan najlepiej dopasować pod kątem własnej działalności. Prowadzenie takiego planu daje możliwość zagospodarowania wolnych środków, które mogą zostać zainwestowane. W powyższym przykładzie przedsiębiorca zauważył, że w lipcu będzie miał nadwyżkę wolnych środków, dlatego założył, że wpłaci je na lokatę krótkoterminową, co da mu niewielkie wpływy z tytułu odsetek w sierpniu – 55 zł (ujętych we wpływach finansowych).
Z powyższego planu wynika, że firma zaplanowała na czerwiec poniesienie nakładów inwestycyjnych w kwocie 20.000,00 zł. Przedsiębiorca planujący płynność finansową założył w tym miesiącu jeszcze 6.000,00 zł rezerwy na nieprzewidziane wydatki. Dobrze jest zawsze założyć zapas wolnych środków na nieprzewidziane sytuacje.
Prowadzony rzetelnie plan płynności finansowej jest bardzo przydatnym narzędziem – pozwala przewidzieć niedobry środków i odpowiednio wcześnie im zapobiec.